Sneeuwklokjes
Foto: Raymond Sluiter

Zigzaggend naar de zomer

15 februari 2024

De dagen worden langer en af en toe lijkt er door het zachte weer wel voorjaar in de lucht. Maar de overgang van de winter naar de zomer verloopt grillig, van dag tot dag gaat de temperatuur nauwelijks vaker omhoog dan omlaag en de stapjes omhoog zijn niet veel groter dan de stapjes omlaag. Toch gaat de temperatuur van de winter naar de zomer uiteindelijk tientallen graden omhoog. Hoe zit dat?

Van de koudste naar de warmste dag 

We bekijken de verandering van dag tot dag van de etmaalgemiddelde temperatuur in De Bilt in de periode 1991-2020. Dat doen we tussen de koudste dag van de winter en de warmste dag van de zomer daarop. Afbeelding 1 toont bijvoorbeeld de temperatuur in de laatste winter en zomer van deze periode. De temperatuur gaat omhoog van 0°C op 28 december 2019, de koudste dag van die winter, naar 27°C op 11 augustus 2020, de warmste dag van die zomer.  

Gemiddeld over 1991-2020 is 13 januari de koudste en 15 juli de warmste dag. De temperatuur gaat in deze periode van ongeveer een half jaar gemiddeld 31°C omhoog. Van dag tot dag gaat de temperatuur echter bepaald niet geleidelijk omhoog, maar in vele kleine stapjes, zowel omhoog als omlaag. Hoe groot zijn deze stapjes, en hoe vaak gaan ze omhoog en omlaag? 

Lijngrafiek van de temperatuur in De Bilt van oktober 2019 tot en met september 2020
Afbeelding 1. Etmaalgemiddelde temperatuur in De Bilt van oktober 2019 tot en met september 2020. De verandering in de temperatuur van dag tot dag bekijken we in dit bericht tussen de koudste dag van de winter en de warmste dag van de opvolgende zomer (rode deel van de grafiek). ©KNMI
Staafdiagram van het aantal dagen waarop de temperatuur een bepaald aantal graden daalt of stijgt in de periode tussen de koudste winterdag en de warmste zomerdag. De grootste verandering in etmaalgemiddelde temperatuur is 7 graden.
Afbeelding 2. Aantal dagen waarop de temperatuur een bepaald aantal graden daalt of stijgt in de periode tussen de koudste winterdag en de warmste zomerdag. Dit is gedaan voor de etmaalgemiddelde temperatuur in De Bilt en voor ieder jaar in de periode 1991-2020. De grafiek toont het gemiddelde aantal over deze 30 jaar. ©KNMI

Temperatuur gaat bijna net zo vaak omlaag als omhoog 

De temperatuur neemt iets vaker toe dan af, maar het verschil is klein. Dat zie je als je telt hoe vaak de temperatuur een bepaald aantal graden daalt of stijgt (afbeelding 2). Toenames en afnames in temperatuur kleiner dan 2°C per dag komen even vaak voor, maar bij grotere veranderingen is er iets vaker sprake van een toename. De temperatuur gaat omhoog op 52 procent en omlaag op 48 procent van de dagen. De stapjes omhoog zijn gemiddeld +1,7 graad. Dat is iets meer dan de stapjes omlaag, die gemiddeld −1,5 graad zijn. Ook dit is een klein verschil. Toch maken vele kleintjes hier één grote. Beide effecten - iets vaker én iets grotere stapjes omhoog dan omlaag - zijn hierbij ongeveer even groot. Uiteindelijk gaat al zigzaggend de temperatuur in de ongeveer 180 dagen tussen de koudste winterdag en de warmste zomerdag gemiddeld met ruim dertig graden omhoog. 

KNMI-klimaatbericht door Peter Siegmund 

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Argo float meet al 10 jaar op zee

    Een van onze Argo meetboeien - nummer 6901979 - viert deze week zijn tiende verjaardag. Argo floa...

    28 oktober 2024 - Nieuwsbericht
  2. Nieuwe klimaatscenario’s voor Suriname

    Het KNMI heeft nieuwe klimaatscenario’s ontwikkeld voor Suriname. Deze scenario’s geven een beter...

    25 oktober 2024 - Nieuwsbericht
  3. Klimaatvragen van bezoekers aan onze open dag

    Bij de Open Dag konden bezoekers vragen indienen over klimaatverandering, die we nadien in een kl...

    25 oktober 2024 - Klimaatbericht
  4. Klimaatvragen van jonge bezoekers aan onze open dag

    Op 5 oktober was de Open Dag van het KNMI. Bezoekers konden zien hoe een weerballon wordt opgelat...

    23 oktober 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten