65 jaar na de Watersnoodramp

Zeeland en delen van Zuid-Holland en Noord-Brabant werden 65 jaar geleden getroffen door de grootste Nederlandse natuurramp van de twintigste eeuw. Door een combinatie van noordwesterstorm en springtij braken 1 februari 1953 de dijken door en kwamen 1836 mensen om het leven. De Watersnoodramp was de aanleiding voor het bouwen van de Deltawerken, waardoor de kans op overstromingen flink is afgenomen.

Hoge waterstanden langs de kust komen in Nederland vooral voor bij windrichtingen tussen noord en noordwest. De wind kan dan over de Noordzee een grote massa water onze kant opstuwen. Zeker in combinatie met springtij, waarbij de waterstand al extra hoog is, kunnen de peilen langs onze kust hoge waarden bereiken.

Tijdens de storm van 1953 werd in Vlissingen een waterstand van 4,55 meter boven NAP bereikt. Zo’n hoge waterstand is daarna niet meer voorgekomen. De hoogste stand sinds het openen van de Oosterscheldekering in 1986 bedraagt 3,99 meter boven NAP.

Stormvloeden in de toekomst

De belangrijkste factoren die van invloed zijn op stormvloeden in Nederland zijn de zeespiegelstijging en verandering in het windklimaat

Er zijn verschillende factoren van invloed op veranderingen in de hoogte en frequentie van stormvloeden, maar de belangrijkste voor Nederland zijn de zeespiegelstijging en verandering in het windklimaat.

De veranderingen in het windklimaat lijken vooralsnog klein. Studies van het KNMI tonen geen verandering in de waterstanden voor de Nederlandse kust door toekomstige verandering in het windklimaat (Figuur 1). Ook een recentere studie laat geen verandering zien in het toekomstige windklimaat voor de Nederlandse kust.

De zeespiegel stijgt echter wel en bedraagt volgens de KNMI-14 scenario’s in Nederland in 2100 naar verwachting ongeveer 25 tot 80 cm ten opzichte van de periode 1981-2010. Nieuwe inzichten laten zien dat de stijging zelfs hoger zou kunnen zijn. Deze zorgt dus voor een significante toename in de hoogte van toekomstige stormvloeden.

Daarnaast moet rekening gehouden worden met verhoogde piekafvoeren van de rivieren in de winter in een veranderend klimaat. Als die tegelijk optreden met hoge waterstanden langs de kust wordt het moeilijk het overtollige water af te voeren en kunnen in het binnenland overstromingen dreigen. We moeten onze kustverdediging dus voortdurend blijven aanpassen om een nieuwe watersnoodramp zo goed mogelijk te voorkomen.

KNMI-klimaatbericht door Carine Homan