Nieuwsbericht

Eerste succes windsatelliet Aeolus

20 september 2018

Windsatelliet Aeolus is nog geen maand in de lucht en de missie heeft nu al alle verwachtingen overtroffen. Slechts één week nadat de satelliet een licht op onze atmosfeer scheen, leverde het de eerste gegevens over wind. De Europese ruimtevaart organisatie (ESA) lanceerde de satelliet woensdag 22 augustus.

Gerard van der Steenhoven, hoofddirecteur van het KNMI, is enthousiast over de kwaliteit van de data. “Te zien is dat de gemeten windpatronen echt kunnen afwijken van hetgeen in de beste modellen zit. Dat betekent dat het verwerken van de metingen van Aeolus in de ECMWF-modellen tot wezenlijke verbeteringen van de weerverwachtingen kan leiden.”

Dit is een grandioze stap voorwaarts voor de meteorologie in het algemeen en de weersverwachting in het bijzonder

KNMI'er Ad Stoffelen was bij de lancering vanaf de ESA-basis in Frans Guyana en is al zestien jaar nauw betrokken bij de Aeolus-missie. “Op 5 tot 10 kilometer hoogte geeft Aeolus nu al betere windkwaliteit dan windgegevens boven zee die we afleiden uit wolkenbeweging op satellietfoto’s. Dit is een grandioze stap voorwaarts voor de meteorologie in het algemeen en de weersverwachting in het bijzonder.”

Verbetering weersverwachtingen en klimaatonderzoek

Aeolus meet wind vanaf de grond (of bij bewolking vanaf het wolkendek) tot op 30 kilometer hoogte. Tot nu toe deden alleen weerballonnen dat, en lang niet overal. Bovendien meten de huidige weersatellieten de wind alleen maar dicht boven het zeeoppervlak. Aeolus brengt de opbouw van de wind op verschillende hoogten in kaart. Hierdoor zijn we beter in staat om weer- en klimaatmodellen bij te sturen. Dit zorgt voor betere weersverwachtingen wereldwijd en draagt bij aan klimaatonderzoek.

Rol van het KNMI

Het KNMI is medeverantwoordelijk voor het verwerken van de data

Het KNMI is sinds 1992 een belangrijke voortrekker van de Aeolus missie, die wordt gecoördineerd door de ESA. Het KNMI is, samen met internationale partners als European Center for Medium-Range Weather Forecasts (ECMWF), Meteo France en het German Aerospace Center (DLR)  verantwoordelijk voor het verwerken van de data. Hierbij verwerkt het ECMWF de satellietmetingen tot windprofielen met software die door het KNMI zijn mee ontwikkeld. Deze windprofielen worden dan door weercentra wereldwijd gebruikt. 

(Bron: ESA)

Figuur: De eerste windgegevens van Aeolus. Het toont winden tot een hoogte van 24 kilometer van driekwart van een baan rondom de aarde, waarbij de satelliet eerst de Noordpool passeert (linkerkant van de afbeelding) vervolgens de evenaar, dan de Zuidpool en vervolgens weer omhoog naar de evenaar (rechterkant van de afbeelding). De figuur laat zien dat Aeolus nu al goed in staat is de sterke subtropische jet aan beide zijden van de evenaar (in blauw) duidelijk zichtbaar te maken. Boven de Zuidpool is de zogenaamde stratosferische polar vortex goed zichtbaar.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Minder bewolking was belangrijke factor in recordwarmte 2023

    In 2023 bereikte de wereldgemiddelde temperatuur een recordhoogte. Rekening houdend met alle beke...

    18 december 2024 - Klimaatbericht
  2. Zonnestraling in december vergeleken met juni

    December is de donkerste maand van het jaar, met de laagste zonnestand en de kortste dagen. De ho...

    13 december 2024 - Klimaatbericht
  3. Klimaatwetenschap in de rechtszaal

    Vandaag is het de dag van de mensenrechten. Het recht op leven, gezondheid, eigendom en wonen sta...

    10 december 2024 - Klimaatbericht
  4. KNMI klimaatgedicht

    KNMI klimaatgedicht 2024

    05 december 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten