Einde droogte nu op de voet te volgen

Na jaren van droogte zijn de grondwaterstanden eindelijk weer op peil. Ook op de hoge zandgronden is door de kou en overvloedige regenval van de laatste weken het grondwater weer aangevuld na de droogtes van de afgelopen jaren. Sinds deze maand is de actuele ontwikkeling van droogte in Nederland gedetailleerd te volgen in het nieuwe Droogteportaal. Dit is in opdracht van de provincies en waterschappen gerealiseerd door een samenwerking tussen KnowH2O, StellaSpark en KWR Water Research Instituut. In een interactieve kaart geven historische en actuele meetgegevens van verschillende bronnen, waaronder het KNMI, een beeld van het verloop van droogte in Nederland.

Verschil meteorologische en hydrologische droogte

Droogte kan in verschillende delen van de waterkringloop doorwerken. Het begint met meteorologische droogte, door minder regen dan normaal in combinatie met verdamping. Met enige vertraging leidt dit tot het uitdrogen van de bodem, waarin planten wortelen. Daarna daalt ook de grondwaterstand. Deze hydrologische droogte heeft uiteindelijk tot gevolg dat sloten, beken en rivieren minder water afvoeren, of zelfs droogvallen.

Regionale verschillen in meteorologische droogte ontstaan doordat het weer van plaats tot plaats varieert. De ontwikkeling van hydrologische droogte is ook sterk locatie afhankelijk, door bijvoorbeeld de lokale grondsoort, waterbeheer en watergebruik.

Droogteportaal toont actuele situatie grondwater

Het Droogteportaal toont de actuele situatie van neerslag, neerslagoverschot, bodemvocht, grondwater en beekafvoeren en vergelijkt deze met gegevens uit eerdere jaren (figuur 1). Zo kan de ontwikkeling van droogte gevolgd worden. Deze informatie is van grote waarde, zowel bij het ontstaan van droogte, als gedurende het herstel van het watersysteem.

Op basis van weergegevens van het KNMI wordt de meteorologische droogte gekwantificeerd. Metingen van grondwaterstanden worden gebruikt om de hydrologische droogte te volgen. Voor grondwater zijn deze metingen uitgebreid met gesimuleerde historische tijdreeksen, om een betere vergelijking van de huidige situatie met het verleden mogelijk te maken. Voor bodemvocht en beekafvoeren zijn nog geen droogte indicatoren beschikbaar. 

Grondwaterherstel in 2021

Het herstel van de grondwaterstanden sinds de droogte van de afgelopen jaren kan voor de meetlocaties op de hoge zandgronden in Zuid-, Midden- en Oost-Nederland gevolgd worden (figuur 2). Er is momenteel geen extreme droogte in het grondwater op regionale schaal meer zichtbaar. Wel werkt de droogte nog door in de natuur en zijn met name de veengebieden door de droogte blijvend aangetast.

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel en Marjolein van Huijgevoort (KWR) namens het Droogteportaal consortium