Opwarming herfst blijft achter bij andere seizoenen

De herfstdagen waren halverwege oktober uitzonderlijk warm. De aanvoer van zachte lucht uit het zuiden zorgde voor een zomers gevoel. Toch warmt de herfst in Nederland minder snel op dan de andere seizoenen. Nederland warmt op in elk seizoen en bij elke windrichting, met de grootste opwarming in de winter en bij zuiden- en oostenwind.

Om uit te zoeken hoe de opwarming afhangt van het seizoen en de windrichting groeperen we de dagen van een jaar per seizoen (lente, zomer, herfst, winter) en vervolgens per windrichting (noord, oost, zuid, west).  Voor elk van deze 16 groepen berekenen we de opwarming.  De bijdrage van elke groep aan de totale opwarming bestaat uit de opwarming van de groep en de verandering van het aantal dagen van de groep.  Zo hangt, bijvoorbeeld, de bijdrage van westenwinden in de winter aan de totale opwarming af van hoeveel de westenwinden in de winter opwarmen en van de verandering van het aantal dagen in de winter met westenwind.

De temperatuur in De Bilt is sinds 1980 in alle seizoenen toegenomen (Figuur 1). De opwarming is het grootst in de winter (0,05 graad per jaar)  en het kleinst in de herfst (0,03 graad per jaar). Ook bij alle windrichtingen is de temperatuur toegenomen, het meest bij zuiden- en oostenwind (0,05 graad per jaar) en het minst bij westenwind (0,02 graad per jaar).  De oorzaak hiervan is dat het land sterker opwarmt dan de zee.

De bijdrage aan de opwarming van het vaker of minder vaak voorkomen van bepaalde windrichtingen is klein, ongeveer 5 procent.  In  de winter is deze bijdrage het grootst, zo’n 20 procent, doordat in de winter het aantal dagen met zuidenwind is toegenomen en het aantal dagen met noordenwind is afgenomen.

Nederland is dus vooral opgewarmd omdat alle seizoenen bij alle windrichtingen warmer zijn geworden.

 

KNMI-klimaatbericht door Peter Siegmund