Klimaatbericht

Snowvember in de Alpen

25 november 2019

Afgelopen week werden de Alpen bedolven onder een dik pak sneeuw. Met name aan de zuidoostkant (Oostenrijk en Italië) was het raak in de eerste grote “dump” van het seizoen. De sneeuw (en regen in lagere gebieden) leidde tot flinke overlast: sneeuw- en modderlawines en massaal onder de last bezweken bomen blokkeerden vele spoorbanen en wegen. We grijpen de start van de winter 2019-2020 aan om verder naar Alpensneeuw te kijken, met speciale aandacht voor een interessant modelexperiment dat recent op het KNMI is uitgevoerd als onderdeel van EUCP, een internationaal onderzoeksprogramma gefinancierd door de Europese Unie.

“Zware” sneeuw

Sneeuwval is in de Alpen natuurlijk niet bijzonder, alhoewel het door klimaatverandering in lagere gebieden nu al minder vaak voorkomt dan vroeger. Ook valt de sneeuw tegenwoordig vaker bij hogere temperaturen, bevat daardoor meer vocht en wordt snel “zwaarder” en plakkeriger. Goed nieuws voor sneeuwpopliefhebbers, maar minder voor het spoor en de bomen. Deze trend zal in de toekomst doorzetten.

“Future Weather” met het Harmonie model

Om te illustreren hoe sneeuwval in de Alpen verandert, kijken we in plaats van naar historische waarnemingen nu eens naar de resultaten van een uniek modelexperiment met het regionale weer- en klimaatmodel Harmonie/HCLIM. Dit model, dat we ook voor de dagelijkse weersverwachting gebruiken, beschrijft de toestand van de atmosfeer op zeer lokale schaal (~2.5 kilometer ruimtelijke resolutie). Het experiment bestaat uit twee simulaties. In de eerste simulatie modelleren we het klimaat van het afgelopen decennium (2009-2018). In de tweede simulatie ook, maar hebben we er een klimaatverandering bij opgeteld die past bij een 1,5 graden warmere aarde. Het interessante aan een dergelijk "Future Weather" experiment is dat we in detail kunnen zien hoe een historisch opgetreden sneeuwstorm eruit ziet in een warmer klimaat.

Hogerop koud genoeg

Figuur 1 toont het gemiddeld aantal winterdagen (december-februari) met sneeuwval in Harmonie/HCLIM in de periode 2009-2018, alsmede de procentuele verandering in het warmere klimaat. We zien allereerst een forse afname van het aantal sneeuwdagen in lager gelegen gebieden. Maar hogerop is het verschil veel kleiner of neemt het aantal zelfs licht toe (zie ook Figuur 3). Daar blijft het dus vooralsnog koud genoeg. Op grote hoogte neemt de totale sneeuwval zelfs licht toe in het warmere klimaat. Figuur 2 laat zien dat het inderdaad ook warmer wordt op sneeuwdagen, waardoor de gevallen sneeuw zwaarder en plakkeriger is en uiteindelijk ook weer sneller zal smelten.

 

KNMI-klimaatbericht door Hylke de Vries

Boven: Gemiddeld aantal winterdagen (dec-feb) met sneeuwval in de Alpen zoals gesimuleerd in Harmonie (HCLIM38-AROME) over de periode 2009-2018. Onder: Relatieve verandering in aantal sneeuwdagen. De 1500m hoogtelijn is blauw gemarkeerd.
Figuur 1. Boven: Gemiddeld aantal winterdagen (dec-feb) met sneeuwval in de Alpen zoals gesimuleerd in Harmonie (HCLIM38-AROME) over de periode 2009-2018. Onder: Procentuele verandering in aantal sneeuwdagen. De 1500m hoogtelijn is blauw gemarkeerd. ©KNMI
Kaart gemiddelde temperatuur in graden Celsius op winterdagen (dec-feb) met sneeuw, zoals gesimuleerd in Harmonie (HCLIM38-AROME) over de periode 2009-2018. (rechts) Verandering in de temperatuur.
Figuur 2. (boven) Gemiddelde temperatuur in graden Celsius op winterdagen (dec-feb) met sneeuw, zoals gesimuleerd in Harmonie (HCLIM38-AROME) over de periode 2009-2018. (onder) Verandering in de temperatuur. De 1500m hoogtelijn is blauw gemarkeerd. ©KNMI
Resultaten uit figuur 1 en 2, maar dan per 500m. (linksboven) Aantal dagen in huidig klimaat. (rechtsboven) Relatieve verandering in aantal dagen. (linksonder) Gemiddelde temperatuur. (rechtsonder) Verandering in temperatuur.
Figuur 3. Resultaten uit figuur 1 en 2, per 500m. (linksboven) Aantal dagen met sneeuwval in huidig klimaat. (rechtsboven) Procentuele verandering in aantal dagen. (linksonder) Gemiddelde temperatuur. (rechtsonder) Verandering in temperatuur. ©KNMI

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Van blauw naar rood: klimaatverandering in beeld

    Vandaag is de nieuwste klimaatstreepjescode voor Nederland gepubliceerd, van 1901 tot en met 2024...

    30 december 2024 - Nieuwsbericht
  2. Minder bewolking was belangrijke factor in recordwarmte 2023

    In 2023 bereikte de wereldgemiddelde temperatuur een recordhoogte. Rekening houdend met alle beke...

    18 december 2024 - Klimaatbericht
  3. Zonnestraling in december vergeleken met juni

    December is de donkerste maand van het jaar, met de laagste zonnestand en de kortste dagen. De ho...

    13 december 2024 - Klimaatbericht
  4. Klimaatwetenschap in de rechtszaal

    Vandaag is het de dag van de mensenrechten. Het recht op leven, gezondheid, eigendom en wonen sta...

    10 december 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten