Snowvember in de Alpen

Afgelopen week werden de Alpen bedolven onder een dik pak sneeuw. Met name aan de zuidoostkant (Oostenrijk en Italië) was het raak in de eerste grote “dump” van het seizoen. De sneeuw (en regen in lagere gebieden) leidde tot flinke overlast: sneeuw- en modderlawines en massaal onder de last bezweken bomen blokkeerden vele spoorbanen en wegen. We grijpen de start van de winter 2019-2020 aan om verder naar Alpensneeuw te kijken, met speciale aandacht voor een interessant modelexperiment dat recent op het KNMI is uitgevoerd als onderdeel van EUCP, een internationaal onderzoeksprogramma gefinancierd door de Europese Unie.

“Zware” sneeuw

Sneeuwval is in de Alpen natuurlijk niet bijzonder, alhoewel het door klimaatverandering in lagere gebieden nu al minder vaak voorkomt dan vroeger. Ook valt de sneeuw tegenwoordig vaker bij hogere temperaturen, bevat daardoor meer vocht en wordt snel “zwaarder” en plakkeriger. Goed nieuws voor sneeuwpopliefhebbers, maar minder voor het spoor en de bomen. Deze trend zal in de toekomst doorzetten.

“Future Weather” met het Harmonie model

Om te illustreren hoe sneeuwval in de Alpen verandert, kijken we in plaats van naar historische waarnemingen nu eens naar de resultaten van een uniek modelexperiment met het regionale weer- en klimaatmodel Harmonie/HCLIM. Dit model, dat we ook voor de dagelijkse weersverwachting gebruiken, beschrijft de toestand van de atmosfeer op zeer lokale schaal (~2.5 kilometer ruimtelijke resolutie). Het experiment bestaat uit twee simulaties. In de eerste simulatie modelleren we het klimaat van het afgelopen decennium (2009-2018). In de tweede simulatie ook, maar hebben we er een klimaatverandering bij opgeteld die past bij een 1,5 graden warmere aarde. Het interessante aan een dergelijk "Future Weather" experiment is dat we in detail kunnen zien hoe een historisch opgetreden sneeuwstorm eruit ziet in een warmer klimaat.

Hogerop koud genoeg

Figuur 1 toont het gemiddeld aantal winterdagen (december-februari) met sneeuwval in Harmonie/HCLIM in de periode 2009-2018, alsmede de procentuele verandering in het warmere klimaat. We zien allereerst een forse afname van het aantal sneeuwdagen in lager gelegen gebieden. Maar hogerop is het verschil veel kleiner of neemt het aantal zelfs licht toe (zie ook Figuur 3). Daar blijft het dus vooralsnog koud genoeg. Op grote hoogte neemt de totale sneeuwval zelfs licht toe in het warmere klimaat. Figuur 2 laat zien dat het inderdaad ook warmer wordt op sneeuwdagen, waardoor de gevallen sneeuw zwaarder en plakkeriger is en uiteindelijk ook weer sneller zal smelten.

 

KNMI-klimaatbericht door Hylke de Vries