Zwavel: een voorbeeld voor klimaatbeleid

China en recent ook India kampen met grote problemen met de luchtkwaliteit. In de media verschijnen regelmatig mistige foto's waarbij de zon overdag niet of nauwelijks zichtbaar is. De hoeveelheden fijnstof overstijgen in sommige steden soms wekenlang de gestelde normen. Veel mensen dragen uit bescherming de hele dag een mondkapje.

Veel zwavel in China

Bij de grote boosdoeners in China en India horen kolencentrales. Kolen zijn rijk aan zwavel, wat kan leiden tot de vorming van fijnstof. Figuur 1 toont de gemiddelde hoeveelheid zwaveldioxide (SO2) in China voor de periode 2005-2014. De satellietwaarnemingen laten goed zien hoezeer China al vele jaren gebukt gaat onder zwavel. Recentelijk is er boven China wel een afname in zwaveldioxide gemeten, een gevolg van beleidsmaatregelen. In India is er echter tegelijkertijd een snelle toename van de zwaveluitstoot geconstateerd. Er zijn zorgen dat India in de komende jaren een tweede China wordt.

Zwavel in Europa vrijwel verdwenen

Figuur 1 laat ook zien dat Europa tegenwoordig vrijwel verschoond is van zwavel, met uitzondering van een paar oude kolencentrales in Zuidoost-Europa. Zwaveldioxideconcentraties in Nederland zijn zo laag dat ze vrijwel niet meer te meten zijn. Naar aanleiding van de zure regen problematiek is sinds de jaren 1980 zwavel uit fossiele brandstoffen verwijderd en worden de rookgassen van kolencentrales gefilterd. Dat de concentraties eerder veel hoger waren blijkt uit modelsimulaties voor 1975, 1990, en 2005 (zie Figuur 2). De zwaveldioxide in Europa in 1975 deed niet veel onder voor de huidige situatie in China. Vanaf ongeveer 1990 volgt een snelle afname dankzij succesvol beleid om emissies van zwaveldioxide te reduceren.

Voorbeeld voor klimaatbeleid

Ambitieus klimaatbeleid zoals vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs heeft als doel de uitstoot van CO2 in de komende decennia wereldwijd rap aan banden te leggen. CO2 is echter afkomstig uit veel meer  bronnen dan alleen kolencentrales, waardoor effectieve maatregelen voor CO2 moeilijker zijn dan voor zwavel. Het met succes aangepakte zwavelprobleem in Europa geeft niettemin een inspirerend voorbeeld van waartoe millieumaatregelen kunnen leiden.

KNMI-klimaatbericht door Jos de Laat en Michiel van Weele