Klimaatbericht

CO2-uitstoot in beeld dankzij Tropomi

11 december 2018

Satellietinstrument Tropomi meet stikstofdioxide (NO2) over de hele wereld. Via NO2 kunnen de hotspots van CO2 door verbranding van fossiele brandstoffen worden getraceerd. Dankzij Tropomi krijgen we dus ruimtelijk inzicht waar veel CO2 wordt uitgestoten. Zo kunnen de komende jaren wereldwijd de belangrijkste veranderingen in CO2 hotspots worden bijgehouden.

CO2 hotspots traceren via NO2

Op dit moment worden klimaatafspraken gemaakt tijdens de VN-klimaattop in de Poolse stad Katowice. Onderdeel van deze afspraken is het bijhouden van de geplande afname van de CO2-uitstoot wereldwijd. Er is behoefte een wereldwijd bewakingssysteem om te kijken of de nationale intenties voor CO2-reductie ook daadwerkelijk overal worden gerealiseerd. Met de NO2- metingen van Tropomi kunnen de hotspots van CO2 door de verbranding van fossiele brandstoffen worden getraceerd.

Tropomi NO2-beelden

De bijgaande figuren laten deze hotspots zien voor Europa en ook ingezoomd op Nederland. In Europa zijn alle grote stedelijke gebieden duidelijk waarneembaar. Ook de uitstoot van de scheepvaart is duidelijk waarneembaar vanuit de ruimte. Zelfs NO2 van wegtransport is te zien, zoals de Route du Soleil in Zuid-Frankrijk. Opvallend voor onze eigen omgeving zijn de hoge concentraties boven de havengebieden van Rotterdam en Antwerpen, Luchthaven Schiphol, en het Ruhrgebied in Duitsland. Verder zijn er verhoogde concentraties boven grote industriële complexen met een hoge CO2-uitstoot.

Naar een ruimtelijke verdeling van CO2-uitstoot

Naast het meten van de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is het belangrijk om individuele bronnen van CO2 te kunnen traceren en kwantificeren. Hier wordt in Europa steeds meer onderzoek naar verricht. Ook zijn er plannen voor een opvolger Tropomi op een nieuwe Europese satelliet met een instrument voor CO2. Via NO2 kunnen de grote bronnen en de pluimen van vervuiling beter gekwantificeerd worden. Bij het KNMI onderzoeken we de kwantitatieve relatie tussen de gemeten concentraties van Tropomi en de uitstoot van luchtvervuiling. De dagelijkse variaties in het weer spelen hierbij een belangrijke rol.

KNMI-klimaatbericht door Henk Eskes, Michiel van Weele en Pepijn Veefkind

Beeld van de huidige NO2-concentratie in Europa. Metingen van Tropomi zijn gemiddeld over de periode april tot en met september 2018.
Figuur 1. Details van de huidige NO2-concentratie in Europa. Metingen van Tropomi zijn gemiddeld over de periode april tot en met september 2018.
Beeld van  Nederlandse hotspots van NO2.
Figuur 2. Nederlandse hotspots van NO2. Door de middeling over de tijd worden de pluimen van de luchtvervuiling uitgesmeerd en ontstaan grote vlekken boven de gebieden met de meeste uitstoot.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Toename broeikasgas methaan in hogere versnelling

    Wereldwijd warmt het klimaat op doordat de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer steeds verd...

    17 april 2024 - Klimaatbericht
  2. De hoofdmoot van de jaarneerslag

    Alle regen in een jaar opgeteld bedekt Nederland gemiddeld met een laag water van 85 centimeter. ...

    15 april 2024 - Klimaatbericht
  3. Onmisbare metingen op zee staan onder druk

    We gebruiken de Noordzee om te varen, te vissen en energie op te wekken. Maar wist je ook dat vee...

    10 april 2024 - Klimaatbericht
  4. Verdroging start steeds vroeger in het voorjaar

    Op 1 april start officieel het groeiseizoen. Vanaf die dag houdt het KNMI het neerslagtekort bij ...

    02 april 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten