Klimaatbericht

Laatste nachtvorst valt steeds vroeger

08 mei 2017

In de volksweerkunde staan de dagen 11 tot 14 mei bekend als IJsheiligen. Deze dagen markeren het einde van de winterse periode met kans op vorst. Dit is van belang omdat vorst schade kan veroorzaken aan gewassen en planten, zoals Nederlandse fruittelers en wijnboeren in Zuid-Europa eind april ondervonden. Moestuinen worden daarom meestal pas na deze periode beplant.

Sinds 1901 is er na 14 mei in De Bilt in negen jaren nog vorst opgetreden, de vuistregel van de IJsheiligen klopte dus in 92% van de jaren. De laatste datum in het voorjaar waarop het ooit vroor was 28 mei 1961.

Aan de hand van gemeten minimumtemperaturen kan de klimatologische 'winterse periode', waarin de dagelijkse kans op vorst groter is dan 1%, berekend worden. In de periode 1981-2010 eindigde de winterse periode gemiddeld op 8 mei, dus net voor de IJsheiligen. Aan het begin van de 20e eeuw eindigde de winterse periode op 22 mei. Deze verschuiving van twee weken past in een lange trend van toenemende temperaturen in Nederland.

Dagelijkse kans op minimumtemperaturen onder 0 °C in De Bilt in de periodes 1901-1930 en 1981-2010. De roze arcering geeft de verschillende KNMI’14 klimaatscenario’s voor 2050 weer, met scenario WL uitgelicht.

Door klimaatverandering zal in de toekomst de winterse periode nog eerder eindigen. In alle klimaatscenario’s van het KNMI neemt de kans op vorst in Nederland af. Afhankelijk van de mate van wereldwijde temperatuurstijging zal de winterse periode in 2050 eindigen tussen 22 april en 4 mei.

Moestuingewassen kunnen dan dus nog eerder naar buiten. Ook voor de landbouw lijkt het vroegere einde van de winter goed nieuws, al leidt klimaatverandering ook tot vroegere bloei en daardoor eerder in het jaar tot risico op vorstschade.

KNMI-klimaatbericht door Karin van der Wiel

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Opvallende verschillen tussen Oost- en West-Europa in 2024

    2024 was het warmste jaar in Europa sinds het begin van de metingen. We hebben de langste hittego...

    15 april 2025 - Klimaatbericht
  2. Marathonweer

    Zondag lopen duizenden mensen de Rotterdam Marathon. Ik ook. Weer of geen weer. Lopers beweren va...

    11 april 2025 - Klimaatbericht
  3. Kans op zo'n zachte maand maart neemt snel toe

    Maart was uitzonderlijk zonnig en zacht en er viel nauwelijks regen. Op maar liefst zes dagen lie...

    09 april 2025 - Klimaatbericht
  4. Lachgas is geen grap

    De naam lachgas houdt ons een beetje voor de gek, want zo onschuldig is het niet. Lachgas is beke...

    01 april 2025 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten