Ozonlaag begint zich te herstellen

Door internationale afspraken is de uitstoot van bijna alle ozonafbrekende stoffen vrijwel uitgebannen. Hiermee is voorkomen dat de ozonlaag over de hele wereld steeds dunner wordt. Op Wereld Ozondag, zaterdag 16 september, is het dertig jaar geleden dat het Montreal Protocol werd getekend om de ozonlaag te beschermen.

De eerste tekenen van herstel van de ozonlaag worden voorzichtig zichtbaar. De verwachting is dat rond het midden van deze eeuw de ozonlaag grotendeels hersteld is. Het ozongat op de Zuidpool is dan naar verwachting een stuk minder uitgestrekt en veel minder diep.

Opwarming aarde

De opwarming van de aarde heeft invloed op het herstel van de ozonlaag. Volgens een aantal scenario’s van toekomstige klimaatverandering kan dit ertoe leiden dat in de tropen de ozonlaag in de tweede helft van deze eeuw opnieuw dunner wordt. De voornaamste reden is dat klimaatverandering behalve aan de grond ook hoog in de atmosfeer tot sterke temperatuurveranderingen leidt. Hierdoor zouden grootschalige windpatronen kunnen veranderen. De van nature al hoge zonkracht in de tropen zou in dit geval nog hoger kunnen worden. Mede hierom blijft het KNMI in de gaten houden hoe de ozonlaag zich deze eeuw verder ontwikkelt. Het KNMI werkt hiervoor nauw samen met de Meteorologische Dienst in Suriname. In Paramaribo bevindt zich een van de weinige meetstations voor de ozonlaag in de tropen. Zo wordt vlakbij de evenaar wekelijks met een weerballon de ozonlaag gemeten.

Zonkracht

Zonder de internationale maatregelen van de afgelopen dertig jaar zou de zonkracht, de maat voor de schadelijke UV straling van de zon, in Nederland in 2017 gemiddeld tot een vol punt hoger zijn geweest dan in de jaren tachtig. Blootstelling van de huid aan UV straling is de voornaamste oorzaak van het ontstaan van huidkanker, vooral door onverstandig zongedrag. Vanaf zonkracht 7 waarschuwt het KNMI daarom voor een hoge zonkracht. Door het succes van het Montreal Protocol komt dat hier nu gemiddeld minder dan 10 keer per jaar voor. In de tropen ligt de zonkracht gewoonlijk rond de 12.

Montreal Protocol

Het Montreal Protocol is opgesteld om de productie en het gebruik van ozonafbrekende stoffen zoveel mogelijk uit te faseren en daardoor de ozonlaag te beschermen. Het internationale verdrag werd ondertekend op 16 september 1987. Om de gemaakte afspraken kracht bij te zetten wordt sinds 1994 op Wereld Ozondag wereldwijd aandacht gevraagd voor het behoud van de ozonlaag.