Nieuwsbericht

Vulkaanuitbarstingen

26 december 2018

Deze week zijn zowel de vulkaan Anak Krakatau in Indonesië als de Etna in Italië uitgebarsten. In de nacht van 25 op 26 december veroorzaakte de vulkaan de Etna een aardbeving met een kracht van 4,9. 

Naar het zich laat aanzien is de zuidwestelijke flank van de Anak Krakatau in zee gestort met een tsunami tot gevolg wat zorgde voor honderden slachtoffers. De uitbarsting van de Etna legde maandag 24 december tijdelijk het vliegverkeer naar en van de luchthaven van Catania op Sicilië plat. De aswolk werd met de wind in zuidoostelijke richting van de Etna naar Catania meegevoerd. 

Vulkaan (Anak) Krakatau 

De vulkaan Krakatau in de Straat van Soenda tussen de Indonesische eilanden Java en Sumatra verdween met een catastrofale eruptie in 1883 onder water. De Anak Krakatau, het kind van Krakatau, is daarna gevormd op de restanten van de Krakatau en heeft zich tot een vulkanisch eiland ontwikkeld.

Etna meest actieve vulkaan

De Etna is een van de meest actieve vulkanen ter wereld. De vulkaan, met een hoogte van 3329 meter, ligt aan de oostkant van het Italiaanse eiland Sicilië. De uitbarsting werd voorafgegaan door een toename van de seismiciteit. Vele aardbevingen tot een magnitude van 4,9 op de schaal van Richter zijn geregistreerd door het Italiaanse INGV (Istituto Nazionale di Geofisica e Vulcanologia). De huidige eruptie vindt plaats op de flank van de vulkaan.

Geen toename wereldwijde vulkaanuitbarstingen

Beide uitbarstingen staan los van elkaar, er is geen toename van vulkaanuitbarstingen. Wereldwijd zijn er per dag zo'n 15 tot 20 vulkanen actief.

CO2-uitstoot vulkanen

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat vulkanen ongeveer 1% aan CO2 uitstoten van wat de mens aan CO2 in de atmosfeer brengt. De onderstaande afbeelding uit het IPCC rapport (WG1 AR6 2013) laat zien welke bronnen CO2 uitstoten. Fossiele brandstoffen (denk daarbij aan uitstoot door verkeer en industrie) is daar de grootste van.

Uitleg afbeelding uitstoot CO2:

De afbeelding geeft waarden aan hoeveel koolstof er per jaar wordt uitgestoten (PgC/yr). Bij vulkaanuitstoot staat er 0.1 PgC/yr wat inhoudt dat er gemiddeld 0.1 × 10^15 gram koolstof per jaar uit vulkanen komt. Verbranding van fossiele brandstoffen door de mens brengt 7.8±0.6 PgC/yr aan CO2 in de atmosfeer. Verandering in landgebruik (voornamelijk omhakken van regenwouden) doet daar nog eens 1.1±0.8 PgC/yr bovenop. 

Uitbarsting van vulkaan Anak Krakatau op 23 december 2018
Uitbarsting van vulkaan Anak Krakatau op zondag 23 december 2018 in de Straat van Soenda tussen de Indonesische eilanden Java en Sumatra. Foto: ANTARA
Satellietwaarneming uitbarsting Etna op maandag 24 december 2018
Satellietwaarneming van de vulkanische pluim in zuidoostelijke richting van de vulkaan Etna op maandag 24 december 2018 om 12.54 uur lokale tijd (11.54 uur UTC). De kleuren geven de hoogte van de pluim aan. Bron: NOAA/CIMSS
Bronnen van de CO2 uitstoot waaronder vulkanen en fossiele brandstoffen
De afbeelding geeft waarden aan hoeveel koolstof er per jaar wordt uitgestoten door welke bronnen (PgC/yr). Bron: IPCC

KNMI monitort ook vulkanen

Het KNMI beschikt op Caribisch Nederland, de bijzondere gemeenten Sint Maarten, Sint Eustatius en Saba, over seismometers om aardbevingen real-time te registreren. Dit meetnetwerk is met name ingericht om de seismische activiteit van de vulkaan Mount Scenery op Saba en vulkaan Quill op Sint Eustatius te monitoren en wordt gebruikt om tsunami-waarschuwingen uit te geven. Beide Nederlandse vulkanen zijn actief. Dat betekent dat ze in de afgelopen 10.000 jaar een keer zijn uitgebarsten. De kans dat dit binnenkort weer gebeurt, is klein. De vulkanoloog, in dienst van het KNMI, monitort beide vulkanen en doet er onderzoek naar.

Recente nieuws- en klimaatberichten

  1. Ellen Verolme vanaf 1 februari directeur bij het KNMI

    Ellen Verolme start 1 februari 2025 als directeur bij het Koninklijk Nederlands Meteorologisch In...

    03 december 2024 - Nieuwsbericht
  2. Orkaanseizoen 2024: druk, met een bijzondere stilte

    Op 30 november is het Atlantische orkaanseizoen officieel afgesloten. Dit jaar is het seizoen bij...

    02 december 2024 - Nieuwsbericht
  3. Zachte en vrij natte herfst

    Met een gemiddelde temperatuur van 11,7 °C tegen een langjarig gemiddelde van 10,9 °C was de herf...

    29 november 2024 - Nieuwsbericht
  4. Nederlandse wintertemperaturen: het oosten is het nieuwe westen

    De afgelopen tijd is Nederland in alle seizoenen opgewarmd. In de winter is de temperatuur in het...

    27 november 2024 - Klimaatbericht
Toon alle nieuws- en klimaatberichten